ئایا کاوەی ئاسنگەر بونی هەبووە لە پێشوتردا؟
وەک ئەزانین کە زۆرمان نەماوە بۆ نزیکبونەوە لە جەژنی نەورۆز کە جەژنێکی نەتەوەیی کوردە و بەگشتی بۆتە جەژنی نەتەوەیی گەلە ئاریاییەکان.
وە هەموو ساڵێک لەناو کۆمەڵگای باشوری کوردستاندا دوو بەرە دژی یەکتر دەوەستن و بەرەیەکیان ڕای وایە کە نەورۆز جەژنی ئاگرپەرستانە و کورد لێی بێبەریە ، وە بەرەکەی تریش ڕەتیدەکەنەوە کە ئاگرپەرستی بێت و بە موڵکی کوردیشی دادەنێن.
ئاریاییەکان (مەبەست لێی ناوی دانیشتوانە نەک ڕەچەڵەک).
بە کورتی چیرۆکی کاوەی ئاسنگەر و زوحاکتان بۆ باس ئەکەم..
کاوە پیاوێکی ئاسنگەر بووە ، زوحاک پادشایەکی دەستڕۆشتوو و گەورە بووە کە مارێکی دووسەر لەسەر شانەکانی بووە و هەموو ساڵێک کەسێکی ئەکوشت و گۆشتەکەی ئەدا بە مارەکانی هەتا بیانخوات ، کاوەی ئاسنگەر هەستا بە ڕاپەڕین و کوشتنی زوحاک و لەدوای ئەوەوە جەژمی نەورۆز وەک خۆشی دەربڕینێک و پەیامێک بۆ ڕۆژی نوێ و کۆتایی هاتن بە ناخۆشی دەستی پێکرد.
هەروەک لە وشەی نەورۆز ماناکەش دیارە.
نەو = نوێ
رۆز = ڕۆژ
نەو بە زاراوەی زازاکی یانی نوێ.
روز بە زاراوەی لوڕ واتای ڕۆژ.
کۆی واتاکە دەبێتە ڕۆژی نوێ.
بەڵام ئایا کاوەی ئاسنگەر و زوحاک بونیان هەبووە؟
لە وەڵامدا ئەڵێین نەخێر ، چونکە کاوەی ئاسنگەر و زوحاک تەنیا میسیۆلۆجیەکن (ئەفسانە) کە نوسراونەوە و مەبەست لێی دوو کەسی ترە.
پؽش ئەوەی بچینە سەر ئەسڵی بابەتەکە ئەمەوێ ئەوە باس بکەم کە زۆربەی فارسەکان ئەڵێن کاوەی ئاسنگەر و زوحاک بونیان هەبووە و لە سەردەمی ئەشکانیەکاندا یاخود ساسانیەکاندا بوون ، بەڵام ئەوە سەرتاپای دوورە لە ڕاستیەوە ، تاکە هۆکار کە بڵێن کاوە و زوحاک بونیان هەبووە ئەوەیە کە مێژووی خۆیان گەورە بکەن ، وە زوحاک بکەن بە کورد و کاوە بکەن بە فارس تاوەکو کورد لە نەورۆز بێبەری بکەن.
بەڵام هەر لە ئەسڵیشدا کاوە و زوحاک وجودیان نەبووە ئەو دوو کەسەی کە بەوجۆرە شەڕ لە نێوانیاندا ڕویداوە دوو کەسی تر بوون.!
کورش و ئاستیاگ.
ئاستیاگ = باپیری کورش.
کورش = نەوەی ئاستیاگ.
ئاستیاگ لەسەر دینی یارسان.
کورش لەسەر دینی زەردەشتی.
ئەوکاتەی کە ئاستیاگ لەسەر دینی یارسان بوو ، تەواوی ئیمپڕاتۆریەتی میدیا لەسەر دینی یارسان ، کورش داوای کرد لە ئاستیاگی باپیری کە دینی ئیمپڕاتۆریەتی میدیا لە یارسانەوە بگۆڕێ بۆ زەردەشتی ، بەڵام ئاستیاگ ڕەتیکردەوە دینەکە بگۆڕؽت ، هەر لەبەر ئەمە کورش دەستی چووە کوشتنی ئاستیاگی باپیری.
وە فارس هەستاوە دەستکاری ئەم مێژووەسی کردووە و خۆی پێ گەورە کردووە ، کورشی کردۆتە فارس و بەقسەی خۆیان کورش باوکی فارس بووە و ئاستیاگ کورد بووە و کورش ئیمپراتۆریەتی میدیای ڕوخاندوە و هەخامەنشی داناوە کە هەخامەنش فارس بووە ، بەڵام ئەوەش ناڕاستە و کورش درؽژەی بە ئیمپڕاتۆریەتی میدیا داوە و هەخامەنش هەر وجودی نەبووە!!
خەڵکی ئیمپراتۆریەتی میدیا بۆ دڵخۆشبون بە کوشتنی ئاستیاگ لەلایەن کورشەوە؟
دینی زەردەشتی دینی خودایی بوو وە زۆربەی خەڵکی میدیا بەزۆری دینی یارسانیان بەسەردا سەپێنرابوو ، وە جگە لەوەش ئاستیاگ جولەکەکانی لە تەواوی ئیمپڕاتۆریەتیەکە پەرش و بڵاوکردبوو دەیچەوساندنەوە.
بەڵام کورش کە ئاستیاگی باپیری کوشت و خۆی هاتە سەر حوکم ، دووبارە جولەکەکانی کۆکردنەوە و بردیانیەوە ئورشەلیم و هەندێک ئەڵێن کە هەتا ناوچەکەشی بۆیان چاکردۆتەوە.
هەر لەبەر ئەم هۆکارە کورش خۆشەویستە لای زۆربەی فارسەکان و کورش بە فارس ناودەبەن (کورش کورد بووە و فارس نەبووە وە خەڵکی چوارمەحاڵ و بەختیاری بووە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان) وە جگە لە فارس جولەکەکانیش کورشیان خۆشدەوێت.
کاتێک کە ئاستیاگ مرد خەڵکەکە ڕۆژی نوێیان دانا (نەورۆز) و هەموو ساڵێک لە 21ی 3 وەک نوێبونەوەی ساڵ ئەچونە دەرەوە بۆ خۆشیدەربڕین و ئازادبون لە گرفتاریەکانی ئەو سەردەمەیان ، کە ئەم نەورۆزە هەتا ئەم دەقەیە هاتووە بەهەمان ستایلی ئەوکات.
وە ئەوکات فارس وەک و نەتەوە وجودی نەبووە لەو خاکەدا.
وشەی فارس (فارس باس لە جوگرافیایەکی دیاریکراوە لە دەوڵەتی ئێراندا و لە پێشوتریشدا "پارێزگای شیراز" کە بە ناوچەی فارس ناسراوە کە مێژووەکەی کۆنە) بەڵام نەتەوەی فارس مێژووەکەیان تازەیە و لەدوای هاتنی دینی ئیسلام ئەوکات پەیدابوون کە نەوەی قاجارەکانن لە هیندستانەوە هاتن و ناوی فارسیان بەسەر خۆیاندا سەپاند.
*وەک ئەوەی بۆ نموونە موکریان کە جوگرافیایەکی دیاریکراوە کۆمەڵێک کەس بێن بڵێن ئێمە موکریانین و نەتەوەین لەکاتێکدا موکریان پارچە خاکێک بێت و خۆی کوردی بێت نەک نەتەوەی جودا و..هتد
بەزمی قاجار بەهەمان جۆرە.
هەر بۆیە لەپاش ئەو ڕووداوە ئاریاییەکان هەستان بە دانانی میسیۆلۆجیەک بەناوی کاوەی ئاسنگەر و زوحاک و ئەوەی لەدەستیان هات کردیان هەتا وایان لە کورد کرد کە جەژنی ئەسڵی نەورۆزی خۆی بە هی خۆی نەزانێت و تفف و نەعلەتی بکات.
یانی لێرەدا دوو شتمان بۆ دەردەکەوێت:-
1. هیچ بابەتێکی ئاگرپەرستی لە گۆڕێدا نییە ، وە هیچ پەیوەندی بە ئاگرپەرستیەوە نییە کە نەورۆز جەژنێکی ئاگرپەرستی بێت.
2. ئەوکاتەی نەورۆز دروستبوو نەتەوەی فارس بونی نەبووە هەتا بڵێین جەژنەکە هی ئەوانە ، تەنیا ئەوەی کە ڕویداوە لەناو کورددا ڕویداوە و جەژنەکە موڵکی کوردە.
لەڕووی دینداریەوە:-
هەموو نەتەوەیەک خاوەن جەژنێکی تایبەت بەخۆیەتی ، سعودیا و قەتەڕ لەڕووی پێشکەوتن و ئەقڵ و زیرەکیەوە بە سەد ساڵ لە پێش تۆ و نەتەوەکەتن (بەداخەوە) بەڵام جەژنی نەتەوەییان هەیە و هەموو ساڵؽک بەرز دەینرخێنن و هیچ مسوڵمانێکیشیان دژی جەژنی نەتەوەیی خۆیان نەوەستاوەتەوە ، ڕاستە لە ڕووی دینداریەوە تۆ تەنیا دوو جەژنت هەیە.
یانی بۆ بابەتی دیندار و مسوڵمانبون تۆ خاوەن 2 جەژنی.
وە هیچ ڕێگریەک نییە کە بڵێت ئەوەی جەژنی تری هەبێت مسوڵمان نییە ، تۆ وەک کورد خاوەن یەک جەژنی ، وەک مسوڵمان خاوەن دوو جەژنی ، کە کوردێکی مسوڵمانیت خاوەن سێ جەژنیت ، جەژنی نەورۆز و جەژنی ڕەمەزان و جەژنی قوربان.
وە جەژنی نەورۆزیش پەیوەندی بە کوفر و ئاگرپەرستی و بێدینی نییە.
بابەتی کاوەی ئاسنگەر و زوحاک تەنیا میسیۆلۆجین (ئەفسانەیی) ئەگەرنا کەسایەتیەکان وجودیان نەبووە و لە کەسایەتی کورش و ئاستیاگەوە ناویان گۆڕاوە بۆ کاوە و زوحاک و کراون بە میسیۆلۆجی.
نووسەر : ئاسۆ بابوتە
تعليقات
إرسال تعليق
كۆمێنت بنووسە ئەگەر هەر پرسیارێك یاخود تێبینیەكت هەیە